Jak zapłacić niższe opłaty komornicze?

Za co pobierane są opłaty komornicze?

Kto miał kiedyś do czynienia z komornikiem, ten doskonale wie, że postępowanie egzekucyjne wiąże się z koniecznością poniesienia dodatkowych kosztów. Na koszty te składają się wydatki poniesione przez komornika w toku postępowania (np. na doręczenie korespondencji) oraz opłaty komornicze. Te ostatnie pobierane są przez komornika za przeprowadzenie postępowania albo dokonanie innych czynności, a ich wysokość precyzyjnie określa ustawa. Opłaty komornicze mogą być – w zależności od rodzaju sprawy – stosunkowe albo stałe.

Jakie opłaty pobierane są w sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych?

W sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych pobierane są – z nielicznymi wyjątkami – opłaty stosunkowe. Podstawę obliczenia opłaty stosunkowej stanowi wartość świadczenia będącego przedmiotem egzekucji. Do tej wartości wlicza się należność główną wraz z odsetkami, kosztami i innymi należnościami ubocznymi. Nie wlicza się do niej natomiast kosztów zastępstwa prawnego i kosztów komorniczych należnych w postępowaniu, w którym opłata jest obliczana. Wartość świadczenia zaokrągla się w górę do pełnego złotego.

Ile co do zasady wynosi opłata komornicza?

Opłata komornicza w sprawie o egzekucję świadczeń pieniężnych wynosi co do zasady 10% wartości wyegzekwowanego świadczenia. Należy jednak pamiętać, że opłata komornicza nie może być niższa niż określona przepisami opłata minimalna. Wysokość opłaty minimalnej uzależniona jest zaś od sposobu wyegzekwowania świadczenia. Może ona wynosić 150, 200 lub nawet 300 złotych. W przypadku niewielkich należności opłaty komornicze mogą zatem nawet przekraczać wysokość zadłużenia. Warto więc spłacać swoje długi dobrowolnie, o ile tylko jest to możliwe.

Pierwszy sposób na niższe opłaty komornicze: płać szybko

Najprostszym sposobem na to, aby zapłacić niższe opłaty komornicze, jest szybkie spłacenie długu. Przez szybką spłatę należy w tym wypadku rozumieć uiszczenie przez dłużnika należności w terminie miesiąca od dnia doręczenia mu zawiadomienia o wszczęciu egzekucji. Jeżeli w tym terminie dłużnik wpłaci całość lub część egzekwowanego świadczenia, to opłata stosunkowa wyniesie jedynie 3% wartości wyegzekwowanego w ten sposób świadczenia. Aby skorzystać z tej stawki, trzeba jednak spełnić jeszcze jeden warunek: wpłata musi nastąpić do rąk komornika lub na jego rachunek bankowy.

Niekiedy zdarza się, że dłużnik w toku egzekucji chce zapłacić swoją należność bezpośrednio wierzycielowi. Takie rozwiązanie jest jednak zawsze nieopłacalne w początkowym stadium postępowania. Jeśli bowiem nawet wierzyciel złoży do komornika wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego i wykaże, że przyczyna umorzenia wiąże się ze spełnieniem świadczenia przez dłużnika w terminie miesiąca od dnia doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, to wówczas opłata stosunkowa obciążająca dłużnika wyniesie 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania. Będzie ona zatem o 2 p.p. wyższa niż w sytuacji, gdy dojdzie do wpłacenia zaległości komornikowi. Warto zwrócić uwagę, że w tym wypadku podstawę obliczenia opłaty stanowi wartość świadczenia pozostałego do wyegzekwowania, a nie wartość wyegzekwowanego świadczenia. Wynika to z faktu, że kwota wpłacona wierzycielowi przez dłużnika nie stanowi w rozumieniu przepisów wyegzekwowanego świadczenia.

Łatwo policzyć, że szybka zapłata długu pozwala zaoszczędzić aż do 7% wartości egzekwowanego świadczenia. W niektórych sytuacjach opłacalne może więc nawet okazać się zaciągnięcie nowego długu w celu spłacenia poprzedniego.

Drugi sposób na niższe opłaty komornicze: płać sprytnie

Po upływie miesiąca od dnia doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji sytuacja się komplikuje. W takim wypadku stawka opłaty stosunkowej wyniesie bowiem 10% w każdej z następujących sytuacji:

• ściągnięcie świadczenia przez komornika,
• wpłacenie świadczenia komornikowi,
• wpłacenie świadczenia wierzycielowi i umorzenie postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela, który wykaże, że przyczyna umorzenia wiąże się ze spełnieniem świadczenia.

Na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że po upływie miesiąca nie da się uniknąć opłaty w stawce 10%. Uważny czytelnik z pewnością pamięta jednak to, co napisałem wyżej: wpłacenie należności bezpośrednio wierzycielowi jest zawsze nieopłacalne w początkowym stadium postępowania. Czy oznacza to, że od pewnego momentu spełnienie świadczenia z pominięciem komornika może być dla dłużnika korzystne? Tak właśnie jest.

Z przepisów wynika, że opłata w wysokości 10% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania zostanie pobrana od dłużnika wówczas, gdy wierzyciel złoży wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego i wykaże, że przyczyna umorzenia wiąże się ze spełnieniem świadczenia po upływie miesiąca od dnia doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji. Co jednak stanie się, gdy wierzyciel złoży po prostu wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego, niczego nie wykazując? Otóż w takim wypadku opłata w wysokości 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania będzie obciążać wierzyciela. Zasadę tę można sprytnie wykorzystać w negocjacjach pomiędzy dłużnikiem a wierzycielem. Strony mogą na przykład umówić się, że wierzyciel „weźmie na siebie” tę opłatę, jeżeli tylko dłużnik zobowiąże się zwrócić mu jej wysokość i spłacić pozostałe zadłużenie w uzgodnionym terminie. W takim scenariuszu ciężar opłaty ostatecznie poniesie dłużnik, jednakże będzie ona niższa niż standardowe 10%.

Trzeci sposób na niższe opłaty komornicze: złóż wniosek o miarkowanie opłaty

Aby uniknąć zapłacenia wysokiej opłaty komorniczej, można także spróbować złożyć wniosek o obniżenie opłaty egzekucyjnej. Powszechnie nazywa się go wnioskiem o miarkowanie opłaty. Należy pamiętać, że wniosek taki może dotyczyć nie każdej opłaty, a jedynie opłaty egzekucyjnej za egzekucję świadczeń pieniężnych.

Wniosek o miarkowanie opłaty wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia o pobraniu lub ustaleniu opłaty. Do wniosku stosuje się odpowiednio przepisy o skardze na czynność komornika. Sam wniosek o miarkowanie, a także ewentualne zażalenie na postanowienie sądu bądź skarga na orzeczenie referendarza sądowego w przedmiocie obniżenia opłaty egzekucyjnej, nie podlegają opłacie sądowej.

Wniosek o miarkowanie opłaty zostanie uwzględniony, jeżeli przemawiają za tym szczególne okoliczności odnoszące się do nakładu pracy komornika lub sytuacji majątkowej dłużnika oraz wysokości jego dochodów. Opłata obniżona nie może być niższa niż jedna trzecia opłaty należnej na podstawie ustawy, a ponadto w żadnym wypadku nie może być niższa niż 200 złotych.

 

Uwaga! Informacje przedstawione w niniejszym tekście dotyczą postępowań egzekucyjnych wszczętych nie wcześniej niż w dniu 1 stycznia 2019 r.