Czy można odwołać się kary pieniężnej do sądu administracyjnego
We wpisie o odwołaniu od kary pieniężnej opisałam, jak można zakwestionować decyzję sanepidu o nałożeniu kary pieniężnej za niestosowanie się do nakazów i obostrzeń wprowadzonych w związku z epidemią koronawirusa.
Jeżeli to zrobiłeś, a teraz czytasz ten artykuł, zapewne otrzymałeś już decyzję wojewódzkiego inspektora sanitarnego, który podtrzymał karę nałożoną przez sanepid. Zastanawiasz się, co dalej zrobić. Słyszałeś na pewno, że osoby ukarane odwołują się sądu i wygrywają w większości przypadków.
Sąd, który tutaj wchodzi w grę, to sąd administracyjny. Nie taki, który sądzi przestępstwa albo nakazuje komuś coś zapłacić, lecz sąd, który ma za zadanie kontrolować, czy organy publiczne działają zgodnie z prawem.
Jak odwołać się do sądu administracyjnego od kary pieniężnej?
Jeżeli wojewódzki inspektor sanitarny, pomimo Twojego odwołania od kary pieniężnej nałożonej przez sanepid, podtrzymał ją, możesz złożyć skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Jest to sąd I instancji w strukturze sądownictwa administracyjnego. Taki sąd funkcjonuje w każdym województwie, najczęściej w jego „stolicy”, ale czasami ma także wydziały zamiejscowe w innych miastach w granicach województwa. Na przykład Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie ma wydział zamiejscowy w Radomiu.
W jakim terminie należy wnieść skargę od decyzji o nałożeniu kary pieniężnej?
Skargę trzeba wnieść w terminie 30 dni od daty, w której doręczono Ci decyzję wojewódzkiego inspektora sanitarnego o podtrzymaniu kary pieniężnej.
Do kogo należy wnieść skargę od decyzji o nałożeniu kary pieniężnej?
Skargę kierujesz do sądu, ale wysyłasz ją bezpośrednio do wojewódzkiego inspektora sanitarnego. Trzeba tak zrobić dlatego, że zgodnie z przepisami skargę wnosi się za pośrednictwem organu, który wydał decyzję. Następnie wojewódzki inspektor sanitarny przekazuje skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę. Ma na to 30 dni.
Wstrzymanie wykonania kary pieniężnej nałożonej przez sanepid
Kara nałożona przez sanepid może zostać ściągnięta od razu, ponieważ jest natychmiast wykonalna. Jednak na Twój wniosek wojewódzki inspektor sanitarny może wstrzymać wykonanie kary. Tę możliwość możesz wykorzystać na etapie, gdy sprawa znajduje się jeszcze w inspekcji sanitarnej.
Co się dzieje w przypadku, gdy wojewódzki inspektor sanitarny podtrzymał karę pieniężną, a Ty wnosisz skargę do wojewódzkiego inspektora sanitarnego? Samo wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania kary. Ale prawo przewiduje dwie furtki, z których możesz skorzystać:
- wnosząc skargę, możesz zwrócić się do wojewódzkiego inspektora o wstrzymanie wykonania kary,
- gdy skarga trafi już do sądu, możesz bezpośrednio do niego złożyć wniosek o wstrzymanie wykonania kary, uzasadniając to „niebezpieczeństwem wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków”.
Biorąc pod uwagę, że duża część kar nałożonych przez sanepid jest uchylana, a niektóre z nich sięgają 30.000 zł, uważam, że argument „niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody” powinien zadziałać na sąd.
Jak napisać skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego na karę nałożoną przez sanepid
Poza zwyczajowymi elementami, takimi jak wskazanie sądu, stron i ich adresów, skarga powinna zawierać:
- dokładne dane dotyczące wojewódzkiego inspektora sanitarnego i decyzji, którą wydał i którą zaskarżamy – najlepiej podać dokładną nazwę organu, datę wydania decyzji i sygnaturę lub znak sprawy,
- opis naruszenia prawa, które dopuścił się wojewódzki inspektor sanitarny – tutaj powołujemy przepisy Konstytucji gwarantujące wolności i swobody (np. wolność zgromadzeń albo wolność prowadzenia działalności gospodarczej), które zostały naruszone przez obostrzenia, oraz przepisy Konstytucji dotyczące wydawania rozporządzeń (uwaga: argumenty będą się różnić w zależności od tego, czego dotyczy obostrzenie),
- opis tego, czego się domagasz, tzn. czy chcesz, aby karę nałożoną przez sanepid uchylić albo uznać za nieważną.
Sądy administracyjne skłaniają się ku temu, żeby stwierdzać nieważność decyzji o nałożeniu kar pieniężnych nałożonych przez sanepid. Uważają bowiem, że zastosowano je bez podstawy prawnej, tzn. że nie istnieje wiążący przepis prawa, który dawałby sanepidowi uprawnienia do karania w ten sposób. Uchylenie kary pieniężnej ma nieco łagodniejszy charakter. Sugeruje tylko, że sanepid popełnił błąd przy stosowaniu przepisu prawa, który istnieje i obowiązuje. To są dwie zupełnie osobne sprawy.
Czy sanepid może odwołać się do wyroku wojewódzkiego sądu administracyjnego o uchyleniu kary lub stwierdzeniu nieważności decyzji sanepidu
Zła wiadomość jest taka, że może. Może wnieść skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Dobra wiadomość jest taka, że Ty też możesz to zrobić, jeżeli wojewódzki sąd administracyjny przyznał rację sanepidowi i nie uwzględnił Twoich argumentów o niekonstytucyjności obostrzeń koronawirusowych. Takie wyroki również się zapadają, a argumentem jest to, że wprowadzenie obostrzeń było uzasadnione dbałością o zdrowie i bezpieczeństwo ludzi.
W każdym przypadku na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego trzeba czekać bardzo długo – od 2 do 3 lat.
*Zdjęcie pochodzi z galerii udostępnionej w Biuletynie Informacji Publicznej WSA w Warszawie